Autorka witryny:
Magdalena Stempska

Konsultacja materiałów: Małgorzata Borcz,
Elżbieta Wiśniewska

PUBLIKACJE 2002

<<< powrót do listy publikacji

Polskie biblioteki w Grodnie na Białorusi

Pamiętamy potężną akcję z początku lat 90-tych dotyczącą zbiórki i wysyłki książek polskich do naszych rodaków na Wschodzie. Część tej akcji dotarła na Białoruś. Niejednokrotnie nasi rodacy dostali po raz pierwszy do ręki książkę w języku polskim. W samym Grodnie powstało kilka bibliotek, służących naszym rodakom i zainteresowanym językiem i kulturą polską Białorusinom.

Biblioteka w Szkole Średniej nr 36 z polskim językiem nauczania.
Adres: Szkoła Średnia nr 36
           ul. Kurczatowa 43,
            230005 Grodno
           tel. 00375-152-31- 46-17
           tel./fax. 00375-152-33-17-31

21 września 1996 r., w Grodnie, rok po wyświęceniu kamienia węgielnego została otwarta pierwsza Polska Szkoła na Białorusi, wybudowana za pieniądze podatnika polskiego. Dzięki ofiarności rodaków z kraju i zagranicy, którzy nie szczędząc darów serca odpowiedzieli na apel Polskiego Radia S.A. i Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Wilna i Grodna w latach 1996-1999 kompleksowo wyposażono Szkołę, umożliwiając dzieciom kształcenie się w języku polskim. Biblioteka szkolna jest tego przykładem. Mieści się na drugim piętrze budynku i zajmuje powierzchnię ok. 300 m2. Zbiór książek polskich liczy ok. 17000 vol. Stało się to dzięki ogromnej zbiórce zorganizowanej w Polsce przez takie organizacje jak: Fundacja Pomocy Polakom na Wschodzie, Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Grodna, Stowarzyszenie Grodnian im. Elizy Orzeszkowej oraz działaniom redaktora Polskiego Radia pana Lesława Skindera (Program 1 Polskiego Radia jest patronem szkoły) a także wielu, wielu innym ofiarodawcom. W rezultacie w bardzo krótkim czasie powstał bardzo interesujący księgozbiór, księgozbiór jaki w Polsce powstawałby kilkadziesiąt lat. Są to bardzo cenne wydawnictwa informacyjne i encyklopedyczne oraz albumowe (przekrój od lat 50-tych po najnowsze - ok. 1500 vol.), sporo klasyki i literatury pięknej dla dorosłych. Bardzo dobry zbiór opracowań z zakresu historii literatury i języka polskiego. Mniej jest pozycji z działu książek przyrodniczych, pedagogiki i geografii ogólnej. Dział książki dziecięcej to przynajmniej 3000 książek. Stosunkowo mało jest literatury popularnonaukowej dla dzieci, ciągle brakuje lektur. Wspaniała jest wideoteka w 1998 liczyła 110 kaset filmów fabularnych polskich i edukacyjnych. Od tamtej pory zbiór jeszcze się wzbogacił. W stałej prenumeracie jest czasopismo grodzieńskie Głos znad Niemna i Rota. Inne, to przypadkowe dary.
Warto dodać, że biblioteka stale zaopatrywana jest (jak wszystkie biblioteki szkół białoruskich) w przydział książek rosyjskich i białoruskich z Kolektora Bibliotecznego Grodna Kniga oraz w prenumeratę czasopism rosyjskich i białoruskich. Biblioteka szkolna zaopatruje (wypożycza) wszystkich uczniów w podręczniki.

Biblioteka w Polskiej Macierzy Szkolnej
Adres: Polska Macierz Szkolna na Białorusi
           ul. Budzionnego 48a
           230023 Grodno
           tel./fax. 0-375-152-96-74-70
           tel.0-375-152-73-81-38
           pms@tut.by

Polska Macierz Szkolna jest organizacją o charakterze oświatowo - kulturalnym. Jej misją jest odrodzenie szkolnictwa polskiego na Białorusi. Organizuje ona m.in. nauczanie języka polskiego w przedszkolach i szkołach państwowych, prowadzi szkołę niedzielną i liceum społeczne.
Te zadania wspomaga biblioteka Macierzy ze swoim bogatym księgozbiorem. Czytelnikom służy od roku 1998. Zbiory biblioteki liczą obecnie 16000 vol. wraz z podręcznikami. Księgozbiór podręczny ufundował Senat Rzeczypospolitej Polskiej, inne książki m. in. Stowarzyszenie Wspólnota Polska, Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie. Natomiast cały księgozbiór historyczny jest darem prywatnego ofiarodawcy.
Oprócz nauczycieli uczących języka polskiego w Grodnie i okolicach (dobry zbiór metodyczny) oraz dzieci i młodzieży uczącej się polskiego po lekcjach w ramach kółek i w liceum społecznym prowadzonym przez Macierz, biblioteka służy całej grodzieńskiej społeczności polskiej. Wypożyczają z niej literaturę i prasę polską kobiety stowarzyszone w Klubie Kobiet Polskich Grodnianka, studenci Uniwersytetu III Wieku, członkowie Klubu Sportowego Sokół i inni.
Macierz Szkolna wydaje również biuletyn metodyczny dla nauczycieli Słowo Ojczyste. Pierwotnie nosił on nazwę "My i Szkoła". Konspekty oraz artykuły pomocne w nauce języka polskiego, historii polskiej oraz innych przedmiotów wykładanych w języku polskim są mile widziane. Czasopismo ma zasięg na całą Białoruś. Jest bezpłatne.

Biblioteka przy Związku Polaków na Białorusi
Adres: Związek Polaków na Białorusi
           ul. Dzierżyńskiego 32
           230023 Grodno
           tel./fax. 0-375-152-72-00-75
           tel. 72-00-62

Związek Polaków na Białorusi (ZPnB) jest organizacją powstałą w 1990 roku. Przekształcił się ze Społeczno-Kulturalnego Stowarzyszenia Polaków założonego 1989 roku. Celem Związku jest krzewienie polskiej kultury i oświaty, budzenie świadomości narodowej Polaków oraz obrona ich praw i odradzenie polskiego szkolnictwa. ZPnB prowadzi Dom Polski, organizuje polskie biblioteki i czytelnie oraz kolonie i obozy dla dzieci w Polsce. Uczestniczy w życiu politycznym Białorusi. Patronuje działalności towarzystwa kombatantów, plastyków, lekarzy. Organem prasowym Związku jest "Głos znad Niemna", wydawany przy współpracy publicystów i uczonych z Białegostoku. Pierwszym redaktorem tygodnika był Eugeniusz Skrobocki.
Biblioteka w Domu Polskim ZPnB, to pierwsza biblioteka polska w Grodnie powstała na początku lat 90-tych. Liczy ok. 12000 vol. Jest tu przede wszystkim polska literatura piękna, beletrystyka, książki historyczne, lektury. Zawiera również ciekawy księgozbiór podręczny. Biblioteka ma charakter biblioteki publicznej. Służy całej społeczności polskiej Grodna. Ciekawostką jest to, iż zbiory mieszczą się na niewielkiej powierzchni dzięki zastosowaniu regałów przesuwnych.
Również w ramach Związku Polaków na Białorusi powstało Liceum Sobotnio - Niedzielne. Zajęcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych odbywają się w budynku Szkoły Polskiej i tam ma siedzibę kolejna biblioteka. Działa ona od 1998 roku na potrzeby liceum nauczycieli w nim wykładających i słuchaczy.

Opracowała: Małgorzata Kowalska
Szkoła Podstawowa nr 3 w Toruniu
(źródła własne)

Partner serwisu: